Οικογένεια Papilionidae

Η Οικογένεια Papilionidae – Γενικά

Η οικογένεια Papilionidae εκπροσωπείται από 3 μεγάλα και πολύχρωμα είδη στο νησί της Κρήτης, ένα εκ των οποίων είναι ενδημικό, η Zerynthia cretica (Cretan Festoon).

Συνολικά 10 είδη της οικογένειας Papilionidae καταγράφονται στην Ελλάδα, ενώ γενικά περιλαμβάνονται περισσότερα από 550 είδη παγκοσμίως.

Ο Λινναίος, πατέρας της διωνυμικής ονοματολογίας των ειδών, χρησιμοποίησε για κάποια είδη της οικογένειας αυτής, ονόματα που προέρχονται από τον αρχαιοελληνικό κόσμο. Για παράδειγμα, η πεταλούδα Papilio machaon, πήρε το όνομα της από τον Μαχάων, ενός από τους γιούς του Ασκληπιού, όπως αναφέρεται και στην Ιλιάδα του Ομήρου.

Η Οικογένεια Papilionidae – Εξωτερικά χαρακτηριστικά

Το κοινό όνομα “Swallowtail" (=χελιδονοουρά) σχετίζεται με την ουρά που εμφανίζουν οι περισσότερες πεταλούδες της οικογένειας στο άκρο του οπίσθιου φτερού τους.

Όλες οι πεταλούδες της οικογένειας Papilionidae έχουν τρία ζεύγη ποδιών και επισκέπτονται τα άνθη για νέκταρ. Όλα τα πόδια είναι πλήρως ανεπτυγμένα και στα δυο φύλα, φέρουν όνυχες (claws) στα άκρα τους και χρησιμοποιούνται κατά τη βάδιση.

Οι κεραίες είναι σχετικά μικρές συγκριτικά με το μέγεθος της πεταλούδας και το ρόπαλο στο άκρο της κεραίας είναι συχνά καμπυλωτό και αμβλύ.

Οι πεταλούδες της οικογένειας Papilionidae που απαντώνται στην Κρήτη, έχουν μέσο άνοιγμα φτερών πλάτους 50-80 χιλ. (2.0–3.2 ίντσες).

Η Οικογένεια Papilionidae – Κύκλος Ζωής, Συμπεριφορά

Οι προνύμφες της οικογένειας Papilionidae τρέφονται με μια μεγάλη ποικιλία φυτών, όπως τα φυτά των οικογενειών Aristolochiaceae, Umbelliferae (Apiaceae) και Rutaceae. Για παράδειγμα, καταναλώνοντας φυτά της Aristolochia, οι κάμπιες συσσωρεύουν στο σώμα τους αριστολοχικό οξύ. Αυτό καθιστά κάμπιες και πεταλούδες τοξικές κι έτσι μ’ αυτό τον τρόπο προστατεύονται από τους επίδοξους θηρευτές τους.

Οι κάμπιες διαθέτουν ένα διχαλωτό, όργανο στο προθωρακικό τμήμα (osmeterium). Είναι ένα αμυντικό όργανο που βρίσκεται σε όλες τις προνύμφες Papilionidae, σε όλα τα στάδια και παραμένει κρυμμένο μέσα στο σώμα σε ανεστραμμένη θέση.

Εάν η προνύμφη ενοχληθεί ή απειληθεί με οποιονδήποτε τρόπο, το όργανο αυτοεγείρεται προς τα έξω και μέσω μιας εγκάρσιας ραχιαίας αυλάκωσης διογκώνεται με υγρό, εκπέμποντας έτσι μια δυσάρεστη οσμή που αποθαρρύνει τους θηρευτές.

Οι χρυσαλλίδες στερεώνονται πάνω σε μια μεταξωτή δέσμη (silk pad) με τη βοήθεια ενός άγκιστρου (cremaster), με το κεφάλι να συγκρατείται από ένα μεταξωτό νήμα (silk girdle).